Permethrin, được bán dưới thương hiệu Nix cùng với một số những tên khác, là một loại dược phẩm và thuốc trừ côn trùng. Nếu sử dụng với vai trò một loại thuốc, chúng sẽ được sử dụng để điều trị ghẻ và chấy.
Thuốc sẽ dùng bằng cách bôi lên da dưới dạng kem hoặc kem dưỡng da.Nếu sử dụng với vai trò một loại thuốc trừ côn trùng, chúng có thể được phun trên quần áo hoặc màn chống muỗi để diệt côn trùng chạm vào chúng.
Các tác dụng phụ có thể kể đến như phát ban và kích thích tại khu vực sử dụng. Sử dụng trong khi mang thai có vẻ an toàn. Thuốc cũng được chấp thuận cho sử dụng trên và xung quanh những trẻ em trên hai tháng tuổi.Permethrin thuộc họ thuốc pyrethroid. Thuốc hoạt động bằng cách phá vỡ chức năng của các tế bào thần kinh của chấy và ghẻ ve.
Chuyển hóa dược phẩm: Côn trùng sẽ bị độc do không chuyển hóa chất này nhưng như người hoặc vật nuôi. Tuy vậy, vật nuôi vẫn có thể chịu ảnh hưởng.
Cấu tạo và tính chất
Công thức cấu tạo
Công thức phân tử
C21H20Cl2O3
Khối lượng phân tử
391,28 g/mol
Trạng thái
Bột tinh thể màu trắng, bền ở điều kiện bình thường, phân hủy ở nhiệt độ > 1900C
Điểm nóng chảy
340C
Điểm sôi
2000C
Đặc tính kỹ thuật
Hầu như không tan trong nước (5,5.10-3 ppm), tan tốt trong dung môi hữu cơ như hexan, xylene.
Bền trong môi trường acid, thủy phân trong môi trường kiềm; không ăn mòn nhôm; thuộc nhóm độc III.
Permethrin là một hóa chất diệt côn trùng thông dụng, sinh vật ký sinh.
Hóa chất này thuộc gia đình các hóa chất tổng hợp pyrethroid và có chức năng như là một chất gây độc tố cho thần kinh, làm tăng độ thấm của của Na qua màng tế bào thần kinh, kết quả gây nên sự lặp đi lặp lại và kéo dài xung động thần kinh trong cơ quan cảm giác và làm đình trệ xung động trong sợi thần kinh.
Hóa chất này không gây hại nhanh động vật có vú và chim, nhưng là hóa chất rất độc đối với mèo và cá. Nói chung, permethrin có độ độc thấp với động vật có vú và hầu như không bị hấp thụ bởi da.
Ứng dụng
Kiểm soát côn trùng
Trong nông nghiệp, permethrin được sử dụng nhiều trong trồng cây bông, cây lúa mì, ngô và cỏ linh lăng. Ứng dụng của permethrin vẫn còn nhiều tranh cãi vì tính diệt côn trùng vô tội vạ của nó. Permethrin diệt hầu như tất cả các loài côn trùng, nó có thể gây hại đối với các loài côn trùng có lợi như ong mật và sinh vật sống dưới nước.
Permethrin trừ hiệu quả bọ xít, sâu ăn lá, sâu cuốn lá lúa, sâu đục bông, đục trái trên đậu, rầy mềm, …
Thuốc có tác dụng hạ gục côn trùng nhanh và dễ phân hủy dưới ánh nắng mặt trời.
Permethrin được tẩm vào quần áo để diệt bọ ve. Hóa chất này được cho vào các ống nhồi các tông phân hủy sinh học bằng vải bông tẩm permethrin. Khi chuột thu thập bông lót tổ của chúng, permethrin trong các sợi bông ngay lập tức giết chết bọ ve chưa trưởng thành kí sinh trên chuột mẹ.
Permethrin được sử dụng ở các vùng khí hậu nhiệt đới để phòng ngừa các bệnh do muỗi gây ra như sốt xuất huyết và sốt rét. Permethrin có thể được dùng để tẩm màng để chống muỗi, việc tẩm màng làm tăng hiệu lực của màng bằng cách giết côn trùng ký sinh trước khi chúng có thể tìm các khe hở hay các lỗ trên màng để chui vào. Binh sĩ làm nhiệm vụ trong các vùng sốt rét lưu hành có thể mặt quân phục được tẩm với permethrin, permethrin có thể di trì hiệu quả qua vài lần giặt.
Chăm sóc sức khỏe
Permethrin được thoa trên người để tiêu diệt côn trùng gây bệnh ghẻ như chấy và ve bét; liều pha thông thường là 5% permethrin đối với ve bét, và liều điều trị pha sẵn đối với chấy/rận thường là dung dịch permethrin 1%. Tuy nhiên, theo Dược điển Anh cho rằng permethrin có hiệu lực diệt chấy thấp.
Permethrin cũng được dùng trong công nghiệp và dân dụng để kiểm soát côn trùng gây hại như kiến và mối.
Ảnh hưởng đến con người và động vật
Nếu tiếp xúc quá nhiều với permethrin, con người có thể bị buồn nôn, đau đầu, yếu cơ, tiết ra nhiều nước bọt, đau tim cấp và co giật. Người làm việc với hóa chất này có thể được giám sát bằng cách đo hàm lượng các chất chuyển hóa trong nước tiểu, trong trường hợp quá liều thì có thể đo hàm lượng của permethrin trong huyết thanh hay huyết tương.
Permethrin không cho thấy bất kỳ sự tác hại gen đáng chú ý nào hay ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch trên người và động vật nhưng theo phân loại của cơ quan bảo vệ môi trường mỹ (EPA), nó có khả năng gây ung thư, kết luận này dựa trên các nghiên cứu lặp lại trên chuột cho ăn permethrin đã phát triển các khối u trên gan và phổi. Hoạt tính gây ung thư trong các tế bào niêm mạc mũi vì sự hít phơi nhiễm được nghiên cứu, vì ảnh hưởng tác hại gen được tìm thấy trong các mẫu cơ của người, trong gan chuột. Điều này làm tăng sự lo lắng về phơi nhiễm đường miệng.
Một nghiên cứu năm 2007, sự tiếp xúc ở hàm lượng thấp trong một thời gian dài không gây ra dấu hiệu của nhiễm độc thần kinh đối với chất dẫn truyền đầu dây thần kinh dopamainergic hay tăng ảnh hưởng của MPTP. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng: Ở các điều kiện sử dụng thông thường, permethrin ít độc đối với bệnh nhân Parkinson, cả khi permethrin được tẩm vào quần áo để kiểm soát ruồi.
Đối với động vật trong nhà: Permethrin độc đối với mèo. Nhiều con mèo đã chết sau khi dùng phương pháp giết rận ký sinh như trên chó hoặc tiếp xúc với chó vừa được điều trị với permethrin.
