Thời vụ ra hoa và tỉ lệ ra hoa xoài phụ thuộc rất lớn vào sự xuất hiện và sự kéo dài của yếu tố nhiệt độ thấp mà yếu tố này thay đổi từ năm này sang năm khác nên sự ra hoa xoài trong tự nhiên thường không ổn định. Cây xoài còn tơ (4-5 năm tuổi) thường cho tỉ lệ ra hoa thấp, không ổn định so với cây trưởng thành hay ngay cả cây già hơn.
Sử dụng Paclobutrazol để xử lý xoài ra hoa trái vụ
Để kích thích ra hoa xoài, có thể sử dụng Paclobutrazol để thúc đẩy sự hình thành mầm hoa, sau đó dùng Thiourê (Thio Urea) hay Nitrat kali để thúc cho mầm hoa phát triển đồng loạt.
Nếu chỉ kích thích ra hoa bằng Nitrat kali hay Thiourê kết quả sẽ thấp, đặc biệt là trong mùa nghịch.
Paclobutrazol được xử lý bằng cách tưới vào đất với liều lượng 1- 2 g nguyên chất cho mỗi mét đường kính tán, khi lá chuyển từ màu đồng sang màu xanh đọt chuối (khoảng 45 – 60 ngày) để thúc đẩy sự phân hóa, hình thành mầm hoa.
Ba tháng sau tiến hành kích thích ra hoa bằng cách phun Thiourê với nồng độ 0,3- 0,5% hay Nitrat kali nồng độ 2- 2,5%, một tuần sau xử lý lại với nồng độ giảm 50%. Đối với xoài cát Hòa Lộc, để có thể thu hoạch vào dịp Tết nên kích thích ra hoa vào khoảng giữa tháng 9 dl (Tết Trung Thu).
Do Paclobutrazol còn lưu tồn trong đất, nên xử lý ở năm sau nồng độ Paclobutrazol được khuyến cáo giảm 50% và nên ngừng xử lý hóa chất ở năm thứ ba để tránh ảnh hưởng đến hoạt động của vi sinh vật trong đất, đồng thời cây có thời gian phục hồi các chất dự trữ trong cây nhằm duy trì khả năng ra hoa và nuôi trái.
Sử dụng nồng độ Paclobutrazol cao sẽ tăng tỉ lệ ra hoa nhưng cũng có thể làm cho bông xoài ngắn lại và ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây sau này.
Trở ngại lớn nhất của việc xử lý xoài ra hoa mùa nghịch là bệnh thán thư, nhất là những lúc mưa dầm nên cần chú ý phòng ngừa bệnh sớm ngay khi xoài ra đọt non. Các loại thuốc có thể sử dụng như: Antrcol, Bavistin. Ridomyl…
Cây được kích thích ra hoa phải đủ khả năng ra hoa, nghĩa là cây đã qua thời kỳ tơ, đã ra trái ổn định hay cây sinh trưởng tốt. Những cây suy kiệt do sâu bệnh hay cho trái quá nhiều ở các vụ trước không nên kích thích ra hoa.
Thời tiết là yếu tố quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến sự ra hoa và đậu trái. Bón phân phải cân đối và đúng yêu cầu theo từng giai đoạn phát triển của cây.
Giai đoạn phát triển thân, lá sau khi thu hoạch cần tăng cường lượng đạm nhưng nếu bón lượng đạm quá cao có thể làm giảm tỉ lệ ra hoa.
Giai đoạn kích thích ra hoa nên giảm lượng đạm, tăng cường lân và kali; giai đoạn trái trưởng thành cần tăng cường kali để gia tăng phẩm chất trái.
Quản lý tốt mực nước trong vườn, giữ mực nước ổn định ở độ sâu 60 – 80 cm và đặc biệt là xiết khô trong thời kỳ kích thích ra hoa. Rễ cây bị đứt trước khi kích thích ra hoa cũng có tác dụng thúc đẩy sự ra hoa.
TÓM TẮT QUY TRÌNH SỬ LÝ XOÀI RA HOA TRÁI VỤ
Bước 1: Tỉa cành, bón phân, tưới nước cho cây sung mãn sau cho trước khi muốn cho xoài ra hoa 80-90 ngày cây phải ở thời kỳ lá non màu đồng đỏ ngã sang màu xanh đọt chuối.
Bước 2: Dùng bàn chải cước đánh sạch xung quanh gốc cây bề cao khoảng 30cm, dùng len đào rảnh nhỏ ngang 10cm, sâu 10cm.
Bước 3: Xác định đường kính của cây. Cân thuốc Paclobutrazol xử lý cho cây liều 1- 2 gam thuốc nguyên chất, pha với 4- 5 lít nước sạch tưới cho 1 mét đường kính cây (TD: Cây xoài cát Hoà Lộc, là loại khó ra hoa, có đường kính 5m, ta dùng 100gam thuốc Paclobutrazol (Xoài xanh ĐL05 chỉ cần 50gam) hoà vào 20 lít nước tưới xung quanh gốc cây bề cao khoảng 50cm cho thuốc bám vào gốc và chảy vào vùng rảnh đã đào. Tưới nước giử âm cho cây
Bước 4: Sau bước 3, khoảng 20 ngày phun MKP nồng độ 50- 100gam/ 10 lít nước.
Bước 5: Sau bước 4, khoảng 30 ngày bón 300- 800gam phân DAP và KCl (Clorua kali) với tỉ lệ 1:1.
Bước 6: Sau bước 5, khoảng 20 ngày phun MKP như bước 4.
Bước 7: Sau bước 6, khoảng 1 tuần lễ xiết khô kiệt nước cho đến khi cây phân hoá mầm hoa.
Bước 8: Kích thích ra hoa khi lá chồi ngọn có hai mép dợn sóng. Phun 300- 500gam Thiourê/ 10 lít nước hoặc phun 200- 250gam Nitrat Kali (KNO3)/ 10 lít nước.
Bước 9: Phun Thiourê hay KNO3 với liều bằng 50% (150- 250gam). Bón mỗi cây 300- 500gam phân NPK 15-15-15
Bước 10: Nếu phát hoa dài, có thể cắt bỏ bớt 20- 50%, với xoài xanh ĐL05 có thể cắt bỏ 50- 70% chiều dài phát hoa. Khi phát hoa có chiều dài tối đa phun chất kích thích tăng đậu trái.
Bước 11: Sau đó 1 tuần phun thuốc ngừa sâu bệnh nhất là bệnh thán thư vào thời kỳ có mưa.
Bước 12: Đậu trái xong cân quan tâm bồi dưỡng cho cây, phòng trừ sâu bệnh, bao trái sau khi xử lý thuốc phòng trừ sâu bệnh
