QUY TRÌNH XỬ LÝ ĐỂ TRÁI CHÔM CHÔM CÓ CHẤT LƯỢNG CAO – AGRICULTURE

QUY TRÌNH XỬ LÝ ĐỂ TRÁI CHÔM CHÔM CÓ CHẤT LƯỢNG CAO

Home Quy trình sử dụng thuốc BVTV Cây Ăn Quả QUY TRÌNH XỬ LÝ ĐỂ TRÁI CHÔM CHÔM CÓ CHẤT LƯỢNG CAO
Cay-chom-chom
Cây Ăn Quả

QUY TRÌNH XỬ LÝ ĐỂ TRÁI CHÔM CHÔM CÓ CHẤT LƯỢNG CAO

Posted On May 29, 2017 at 11:59 am by / 269 Comments

QUY TRÌNH XỬ LÝ

ĐỂ TRÁI CHÔM CHÔM CÓ CHẤT LƯỢNG CAO

Chôm chôm (Nephelium lappaceum L.) là loài cây vùng nhiệt đới Đông Nam Á, thuộc họ Sapindaceae (họ bồ hòn). Tên gọi chôm chôm (hay lôm chôm) tượng hình cho trạng thái lông của quả loài cây này.

1. Giới thiệu:

Cây chôm chôm là giống cây trồng khởi nguyên ở Đông Nam Á. Ngày nay được trồng trong vùng có vĩ độ từ 15° nam tới 15° bắc gồm châu Phi, châu Đại Dương, Trung Mỹ và đặc biệt càng ngày càng gia tăng ở Úc châu và quần đảo Hawai. Cây chôm chôm thích ứng cho những vùng đất không ngập nước. Do đó, ở Việt Nam, chôm chôm được trồng chủ yếu ở các tỉnh thuộc lưu vực sông Đồng Nai và nam Trung Bộ.

2. Những đặc tính chủ yếu:

Cây chôm chôm có thể cao 8 tới 10 m, lá đơn, phiến lá hình trái xoan, đầu và đuôi lá nhọn, mọc cách, màu xanh tới xanh đậm, ngọn búp có lớp bao màu hơi đỏ. Hoa tự chùm ở đầu cành, đài từ 3 đến 5 mm, tỏa mùi thơm dịu. Trái chín 15-18 tuần sau khi kết quả. Mỗi chùm đậu quả độ trên dưới 20 trái. Mỗi năm chôm chôm có 2 mùa trái. Mỗi cây trưởng thành có thể cho thu hoạch từ 5.000 đến 6.000 trái mỗi mùa (độ 60-70 kg).
Chôm chôm là cây ra hoa nhiều, song tỉ lệ hoa thụ rất thấp, tỉ lệ quả chị từ 1 đến 3%. Sự thúi (hư) quả xảy ra nặng trong 3 tuần đầu khi thụ tinh và nhẹ hơn trước khi quả chín. Có lẽ nguyên nhân chính là thiếu dinh dưỡng (thiếu phân).
Bầu noãn của hoa chôm chôm có hai tâm bì (lá noãn), nhưng thông thường chỉ có một tâm bì phát triển thành quả (hiếm khi cả hai phát triển thành quả). Thời gian phát triển mất từ 13 tới 16 tuần lễ. Tỉ lệ phần thịt quả tăng nhanh từ tuần lễ thứ 9 cho tới tuần lễ thứ 13 và chậm hẳn từ tuần lễ thứ 13 tới tuần lễ thứ 16 (lúc thu hoạch).

3. Đặc tính sinh thái cơ bản:

Chôm chôm là loài cây có thể trồng từ xích đạo cho đến vĩ tuyến 18° nhưng thường để kinh doanh có hiệu quả thì nên trồng đến vĩ tuyến 14°, độ cao thích hợp từ 0 – 700 m, lượng mưa trung bình hàng năm từ 2000 – 5000 mm, nhiệt độ bình quân từ 22°C – 30°C, nghĩa là nên trồng ở các tỉnh miền Nam, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên.
Chôm chôm có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau như đất phù sa thoát nước tốt, đất thịt pha cát, đất đỏ bazan.
Cây chôm chôm được phân bố ở nhiều nước: Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Philippinnes, Việt Nam.

4. Giá trị dinh dưỡng và ý nghĩa kinh tế:

Thành phần hóa học cây chôm chôm:

Chôm chôm là loài cây có quả hoặc để ăn tươi, hoặc đóng hộp dưới nhiều hình thức, để dự trữ hoặc xuất khẩu. Hạt chôm chôm có thành phần dầu cao nên cũng được dùng để sản xuất dầu ăn hay xà phòng. Cây và rễ chôm chôm cũng có thể dùng cho việc sản xuất dược phẩm và màu. Ở Việt Nam, người làm vườn chôm chôm có mức thu nhập tương đối cao so với các ngành Trồng Trọt khác.

Hạt chôm chôm chứa 35-40% chất dầu béo đặc, có cấu trúc của hạt ca cao, có mùi dễ chịu, gồm phần lớn là arachidin, cùng với olein và stearin. Vỏ quả chứa tanin và một saponin độc. Vỏ cây và quả xanh có chứa tanin.

5. Yêu cầu điều kiện ngoại cảnh:

Ánh sáng có ảnh hưởng tới sự chuyển biến màu của vỏ quả, tức là sự chuyển biến của sắc tố anthocyanins. Quả ở ngoài sáng đỏ tươi, đẹp hơn quả trong bóng rợp.

Lượng mưa và độ ẩm rất quan trọng nhất là trong thời gian quả phát triển cần nhiều nước. Những quả nhỏ khi chín thường là kết quả của sự thiếu nước trong những tuần lễ đầu của quá trình phát triển quả. Như vậy nếu làm quả ra sớm, nghĩa là phần đầu của quá trình phát triển nằm trong mùa nắng thì vườn cần được tưới nước. Ngược lại mưa thất thường vào đầu mùa mưa làm cho quả dễ bị nứt vì lúc này ruột quả phát triển quá mạnh so với phần vỏ. Theo ghi nhận của nhiều nhà làm vườn tại Thái Lan có những năm tỉ lệ nứt quả trên giống chôm chôm nổi tiếng vỏ mỏng (rongrien) lên đến trên 50%. Mỗi quả chôm chôm có độ 400 cái râu (lông), trên mỗi râu có nhiều khẩu bào làm thoát hơi nước mạnh, vì thế hễ ẩm độ không khí thấp sẽ làm các râu queo lại, chuyển qua màu nâu đen, kém chất lượng.

6. Nhân giống:

Chôm chôm có thể nhân giống bằng hạt hoặc chiết nhánh. Hoa chôm chôm hoặc có giống đực, hoặc có 2 giống, không có khả năng tự thụ phấn để tạo quả, cần có côn trùng (ong bướm) để phân nhụy.

7. Cách trồng:

Khoảng cách trồng là 10 m x 10 m hoặc 12 x 12 m.

Chuẩn bị hố trồng:

Hố trồng có kích cỡ vuông 80 cm xx 80 cm, sâu 75 cm. Khi đào hố nên để riêng đất trên mặt (lớp đất phía trên đến 30 cm) ra một bên và đất ở lớp phía dưới ra một bên.

Lượng phân cho mỗi hố: 10 kg phân hữu cơ hợc phân chuồng hoai, 0,2 – 0,3 kg Super lân trộn đều với đất mặt lấp đầy hố. nếu không đủ đất thì lấy thêm đất mặt ở xung quanh và rải thuốc chống mối.

Sau đó tưới đẫm nước (hoặc có ít nhất 2 đến 3 cơn mưa) cho hỗn hợp dất + Phân phân hủy nhanh.

Ở những nơi thoát nước tốt như đất đỏ bazan, đất thịt pha cát chỉ cần lấp đầy hố để sau khi tưới nước đất lún xuống mặt hố sẽ hơi thấp hơn mặt đất bình thường khoảng 10 – 15cm. Đối với vùng đất thoát nước kém thì phải lấp đất cao hơn mặt hố từ 10-15 cm, sau khi tưới nước, đất lún xuống bằng mặt đất tự nhiên là vừa.

Hố trồng phải chuẩn bị xong trước khi trồng từ 10 đến 15 ngày.

Riêng đối với đất phù sa đồng bằng sông Cửu Long tuỳ theo độ cao của thủy cấp mà đắp ụ hoặc lên liếp tối thiểu cao hơn mặt nước từ 80 – 100 cm và hố trồng căn cứ vào mặt liếp mà vận dụng.

8. Chăm sóc:

Hai biện pháp quan trọng là bón phân và tưới nước:

– Bón phân: cần bón đầy đủ và cân đối, lượng phân và tỉ lệ các loại phân thay đổi theo tính chất của đất, độ lớn của cây và sản lượng cây. Khảo cứu của các tác giả Thái Lan cho biết trong thời kỳ cây tăng trưởng (kiến thiết cơ bản) cần bón N-P-K theo công thức 16-16-16. Trong thời kỳ thu hoạch theo tỉ lệ N-P-K là 12-12-17 và trong khi nuôi quả là 13-13-21. Cần bón từ 2 đến 3 lần mỗi năm, lượng phân tăng mỗi năm 0,5 kg. So với cách bón phân tại nước ta thì bà con ta chú trọng nhiều vào phân đạm hơn các loại phân khác.

Sự tưới nước thất thường sẽ dẫn đến các hiện tượng sau:

+ Quả không đồng đều, lúc thiếu nước quả nhỏ hơn bình thường.
+ Quả có thể bị nứt, nhất là giai đoạn đầu của quá trình phát triển quả đã phát triển xong phần vỏ ở thời kỳ thiếu nước tiếp theo là giai đoạn phát triển ruột quả ở thời kỳ thiếu nước khiến phàn ruột phình ra, vỏ bị tức nên nứt toạc ra, hiện tượng này cũng gặp nhiều loại trái như chuối, cam, mít….. Hiện nay ở một số nước, biện pháp tưới nước nhỏ giọt được coi là lý tưởng vì giữ độ ẩm điều hoà hơn, đỡ tốn nước (trường hợp Long Khánh), kiểm soát phân tốt hơn ….

Xử lý ra hoa: Chôm chôm cũng phải tỉa cành như nhãn: sau mỗi mùa thu hoạch tỉa bỏ các cành đã mang trái bằng cách bấm sâu vào các cành này vì chúng đã kiệt nhựa để cành mới sinh ra. Tất cả các cành bệnh, cành vượt, cành khuất trong tán nên tỉa bỏ. Sau đó bón phân căn bản để cây mau tích lũy lại các chất dự trữ trong thân càng sớm, như vậy khi xử lý ra hoa mới có hiệu quả. Một số biện pháp xử lý ra hoa thông thường đã được một số nơi áp dụng như sau: xiết nước vào đầu mùa khô từ 3-6 tuần tùy độ lớn, sức sinh trưởng của cây và đặc điểm của đất, sau đó bón phân nhử (bón ít) và tưới nhử (tưới ít) vài ngày trước khi bón đậm, tưới đậm và đều trở lại, cây sẽ ra hoa sớm hơn bình thường. Một số nhà vườn còn làm thêm việc khoanh vỏ. Sự khoanh vỏ nên làm thận trọng vì khi mạch bị chận lại, hệ thống rễ sẽ thiếu dinh dưỡng, nếu lạm dụng thái quá cây có thể chết.

9. Phòng trừ sâu bệnh:

Phun hóa chất:

– Thuốc trừ sâu bệnh: quả chôm chôm hay bị sâu đục quả, ruồi đục quả, và giống như nhiều vùng trồng chôm chôm khác trên thế giới là bị bệnh phấn trắng nghiêm trọng, tại Long Khánh bà con gọi là bệnh “râu kẽm”. Chùm quả bị nhiễm bệnh sẽ bị rụng hoặc còi cọc như vậy cần sử dụng thuốc trừ nấm để phun lên quả ngay ở giai đoạn còn non.

– Chống hiện tượng quả bi: Các chất điều hòa tăng trưởng được dùng khá phổ biến ở Thái Lan trên cây chôm chôm (ở nước ta vùng trồng sơ ri ở Gò Công Đông đã dùng nhiều). Có hai loại bông được sinh ra trên các cây khác nhau: Bông đực và bông lưỡng tính.Vì bông đực không thể cho quả nên các người trồng tỉa có khuynh hướng loại bỏ cây đực qua công việc chọn giống, ghép cây… Điều này dẫn đến không đủ nguồn hạt phấn để thụ cho các hoa lưỡng tính. Trong một số trường hợp hiện tượng quả điếc, hay còn gọi là “quả bi” xuất hiện những quả này có rất ít thịt. Để khắc phục hiện tượng này tại một số vùng trồng tại Thái Lan người ta phun chất NAA (naphthalene acetic acid). Nồng độ biến động từ 40-160 mg/lít (40-160 ppm) phun ở giai đoạn nụ trước khi bông nở. Khi quả đã thụ rồi để tăng kích thước quả cho chôm chôm rongrien, người ta lại phun NAA ở nồng độ 125 ppm (125 mg/l), nếu dùng đặc hơn quả sẽ bị nhỏ lại.

10. Thu họach và bảo quản:

* Thu hoạch:

– Thu hoạch lúa 90% trái trên cây đã chuyển sang màu vàng, vàng đỏ hoặc màu đỏ tùy theo giống chôm chôm.
– Tùy theo thời giá có thể thu hoạch sớm hoặc trễ hơn 10 ngày.
– Thu hoạch lúc trời mát.
– Dùng kéo cắt từng chùm. Các chùm trên cao có thể dùng thang hoặc dùng móc kéo. Thu hoạch lúc trời mát.
– Không để quả dính đất, dính bụi.
– Không để ánh nắng chiếu vào quả.
– Chọn nơi thoáng mát, trải đệm cói hoặc lá chuối khô, chất một lớp mỏng chôm chôm lên phía trên.

* Cắt tỉa:

– Dùng kéo mũi nhọn tỉa bỏ những trái sâu, trái teo, thối, khô trên chùm chôm chôm.
– Dùng kéo sắc cắt bỏ các lá chôm chôm tránh làm mát nước
– Cắt bỏ phần cuống quá dài. Cuống chỉ chừa 20 – 30 cm.

* Làm sạch:

– Hạn chế tối đa việc cọ rửa vì có thể làm dập chôm chôm
– Chỉ rửa những trái bị kiến, rệp, dính đất. Dùng vòi nước có áp lực mạnh xịt vào trái. Sau đó rửa lại bằng nước mưa.

* Đóng gói:

– Xếp trái vào cần xé hoặc rổ nhựa được lót lá chuối tươi hoặc lá sen tươi để giữ ẩm và tránh làm dập chôm chôm. (20 kg/cần xé hoặc 10 kg/rổ nhựa).
– Phủ kín cần xé bằng lá chuối tươi hay bao ẩm.
– Đặt chôm chôm nhẹ nhàng vào cần xé hoặc rổ nhựa. Một lớp cuống trái quay vào giữa, lớp sau cuống trái quay ra ngoài.

* Vận chuyển:

– Tránh lắc xốc khi vận chuyển
– Bảo đảm chôm chôm được thông thoáng khi vận chuyển
– Phun nước thường xuyên khi chôm chôm bị khô

* Bảo quản:

Chôm chôm được bảo quản tốt nhất trong các chum, vại bằng sành. Chum có thể giữ ẩm và mát khi ta đặt chúng vào trong chậu có đựng ít nước. Nước sẽ thấm qua thành chum và bay hơi làm mát trong chum. Do đáy chum bị ướt nên cần lót một lớp bẹ chuối hoặc vỉ tre hoặc các vật liệu khác để trái không bị ướt.

269 thoughts on “QUY TRÌNH XỬ LÝ ĐỂ TRÁI CHÔM CHÔM CÓ CHẤT LƯỢNG CAO”

  2. Thanks for ones marvelous posting! I definitely
    enjoyed reading it, you happen to be a great author.I will make
    certain to bookmark your blog and may come back later on. I
    want to encourage continue your great posts, have a nice day!

  5. With havin so much written content do you ever run into any problems of plagorism or
    copyright infringement? My site has a lot of unique content I’ve either
    written myself or outsourced but it appears a lot of it is
    popping it up all over the internet without my authorization.
    Do you know any techniques to help stop content from being stolen?
    I’d definitely appreciate it.

  14. Pingback: ivermectin 3mg dosage

  16. I?m not that much of a internet reader to be honest but your sites really nice, keep it up!
    I’ll go ahead and bookmark your site to come back later
    on. All the best

  27. I read this piece of writing completely concerning the difference of hottest
    and previous technologies, it’s remarkable article.

  28. I’m really impressed with your writing skills as well as with the layout on your blog. Is this a paid theme or did you customize it yourself? Either way keep up the nice quality writing, it is rare to see a nice blog like this one these days.|

  29. Hello there! Would you mind if I share your blog with my zynga group? There’s a lot of people that I think would really enjoy your content. Please let me know. Many thanks|

  34. whoah this weblog is excellent i really like studying your posts. Stay up the good work! You realize, a lot of people are hunting around for this info, you could aid them greatly. |

  38. With havin so much content do you ever run into any issues of plagorism or copyright infringement? My blog has a lot of exclusive content I’ve either authored myself or outsourced but it looks like a lot of it is popping it up all over the web without my permission. Do you know any ways to help prevent content from being ripped off? I’d certainly appreciate it.|

  40. Outstanding website you have here. Should you will find the time, look at my own website Click Here Ive been spending so much time with

  42. My partner and I stumbled over here coming from a different page and thought
    I may as well check things out. I like what I see so i am just following you.
    Look forward to finding out about your web page repeatedly.

  44. You are so interesting! I do not think I have read through a single thing like that before. So great to find another person with some unique thoughts on this subject matter. Seriously.. thank you for starting this up. This site is something that is required on the web, someone with a little originality!|

  46. I’ve been browsing online more than 2 hours today, yet I never found any interesting article like yours. It’s pretty worth enough for me. In my opinion, if all webmasters and bloggers made good content as you did, the net will be a lot more useful than ever before.|

  47. You actually make it seem so easy with your presentation but I find this topic to be actually something that I think I would never understand. It seems too complex and very broad for me. I am looking forward for your next post, I’ll try to get the hang of it!|

  48. I believe that is among the most important info for me. And i am glad studying your article. But should statement on few general things, The site taste is wonderful, the articles is truly great : D. Good process, cheers|

  49. This design is steller! You most certainly know how
    to keep a reader entertained. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Great job.
    I really enjoyed what you had to say, and more
    than that, how you presented it. Too cool!

  50. That is really attention-grabbing, You are a very professional blogger. I have joined your rss feed and look ahead to in search of more of your great post. Also, I have shared your site in my social networks|

  53. You actually make it appear really easy together with your presentation but I to find this topic to be really something that I feel I might by no means understand. It kind of feels too complex and very large for me. I am looking forward on your next publish, I’ll try to get the dangle of it!|

  56. You really make it seem really easy with your presentation but I to find this matter to be actually one thing which I feel I might by no means understand. It seems too complex and extremely large for me. I am taking a look forward for your next submit, I’ll try to get the cling of it!|

  57. I wanted to thank you for this great read!! I absolutely loved every bit of it. I’ve got you book-marked to check out new stuff you post…|

  62. We are a group of volunteers and opening a brand new scheme in our community.
    Your web site provided us with helpful info to work on. You have performed an impressive process
    and our whole community shall be grateful to you.

  64. I really like your blog.. very nice colors & theme. Did you create this website yourself or did you hire someone to do it for you? Plz reply as I’m looking to design my own blog and would like to know where u got this from. thanks a lot|

  65. I used to be suggested this web site by means of my cousin. I’m not sure whether this submit is written via him as nobody else recognise such specific approximately my difficulty. You are wonderful! Thanks!|

  73. I used to be recommended this blog by my cousin. I’m no longer sure whether or not this submit is written by means of him as no one else recognize such specific approximately my trouble. You are wonderful! Thanks!|

  74. Simply want to say your article is as surprising. The clarity to your submit is simply nice and i can suppose you are knowledgeable in this subject. Well together with your permission allow me to clutch your RSS feed to stay updated with imminent post. Thanks one million and please carry on the gratifying work.|

  76. Have you ever thought about publishing an e-book or guest authoring on other websites? I have a blog based upon on the same information you discuss and would really like to have you share some stories/information. I know my viewers would appreciate your work. If you’re even remotely interested, feel free to shoot me an email.|

  82. Pingback: generic form of cialis

  85. You have made some good points there. I looked on the internet for additional information about the issue and found most individuals will go along with your views on this website.|

  87. Do you have a spam issue on this website; I also am a blogger, and I was wanting to know your situation; many of us have created some nice procedures and we are looking to exchange techniques with others, be sure to shoot me an email if interested.|

  88. I have been exploring for a bit for any high quality articles or blog posts in this kind of space . Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this website. Reading this info So i am happy to exhibit that I’ve a very good uncanny feeling I discovered exactly what I needed. I so much for sure will make sure to do not fail to remember this site and provides it a glance on a constant basis.|

  89. If some one wishes expert view regarding blogging and site-building then i propose him/her to pay a visit this web site, Keep up the pleasant job.|

  93. I do trust all of the ideas you’ve offered on your post. They are very convincing and can definitely work. Nonetheless, the posts are very short for starters. May just you please prolong them a bit from subsequent time? Thank you for the post.|

  95. What a material of un-ambiguity and preserveness of precious familiarity about unexpected
    emotions.

  96. I have read several just right stuff here. Certainly price bookmarking for revisiting. I surprise how so much attempt you put to make one of these magnificent informative web site.|

  103. Terrific post however , I was wondering if you could write a litte more on this subject? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit further. Bless you!|

  104. Pingback: ivermectin cream cost

  105. Its like you read my mind! You appear to know a lot about this, like you wrote the book in it or something. I think that you can do with a few pics to drive the message home a bit, but other than that, this is wonderful blog. A fantastic read. I’ll certainly be back.|

  106. Pingback: ivermectin topical

  109. Hello there! Would you mind if I share your blog with my myspace group? There’s a lot of folks that I think would really enjoy your content. Please let me know. Thank you|

  120. I do not even know how I ended up here, but I thought this post was
    great. I don’t know who you are but certainly you are
    going to a famous blogger if you aren’t already 😉 Cheers!

  121. Its like you read my mind! You seem to know a lot about this, like you wrote the book in it or something. I think that you can do with some pics to drive the message home a little bit, but other than that, this is wonderful blog. A great read. I will certainly be back.

  122. When some one searches for his required thing, so he/she wishes to be available
    that in detail, therefore that thing is maintained over here.

  123. hello!,I love your writing so much! percentage we communicate extra about your post on AOL? I require an expert on this house to resolve my problem. Maybe that is you! Taking a look ahead to see you. |

  124. Hey! I know this is somewhat off topic but I was wondering if you knew where I could
    find a captcha plugin for my comment form? I’m using the same blog platform as yours and I’m having difficulty finding
    one? Thanks a lot!

  125. Nice post. I learn something totally new and challenging on blogs I stumbleupon every day. It will always be helpful to read articles from other writers and use a little something from other sites. |

  127. I have been surfing online more than three hours today, yet I never found any interesting article like yours. It is pretty worth enough for me. In my opinion, if all webmasters and bloggers made good content as you did, the net will be much more useful than ever before.|

  131. Greetings from Ohio! I’m bored to death at work so I decided to browse your website on my iphone during lunch break. I enjoy the info you present here and can’t wait to take a look when I get home. I’m amazed at how fast your blog loaded on my mobile .. I’m not even using WIFI, just 3G .. Anyways, wonderful blog!|

  134. Generally I do not read post on blogs, however I wish to say that this write-up very pressured me to take a look at and do it! Your writing style has been surprised me. Thank you, very nice article.|

  135. Wow, this post is nice, my younger sister is analyzing these kinds of things, thus I am going to convey her.|

  136. I loved as much as you will receive carried out right here. The sketch is attractive, your authored material stylish. nonetheless, you command get bought an nervousness over that you wish be delivering the following. unwell unquestionably come further formerly again since exactly the same nearly very often inside case you shield this increase.|

  138. Hi there, I think your site may be having web browser compatibility problems. When I look at your site in Safari, it looks fine however when opening in I.E., it’s got some overlapping issues. I just wanted to provide you with a quick heads up! Apart from that, great site!|

  139. Pingback: stromectol for lice

  140. Just want to say your article is as astonishing. The clarity in your post is just nice and i can assume you are an expert on this subject. Fine with your permission allow me to grab your feed to keep updated with forthcoming post. Thanks a million and please keep up the rewarding work.|

  141. Hi there, I do think your site could be having browser compatibility issues. When I take a look at your web site in Safari, it looks fine but when opening in I.E., it’s got some overlapping issues. I just wanted to give you a quick heads up! Besides that, fantastic site!|

  144. Thanks , I’ve recently been searching for info about this topic for a while and yours is the best I’ve discovered so far. But, what in regards to the conclusion? Are you sure in regards to the source?|

  145. What’s Going down i am new to this, I stumbled upon this I’ve found
    It positively useful and it has helped me out loads.
    I hope to contribute & help other customers like its aided me.
    Great job.

  146. Howdy! This article couldn’t be written any better! Looking through this post reminds me of my previous roommate! He always kept preaching about this. I’ll forward this article to him. Pretty sure he’ll have a great read. Many thanks for sharing!|

  147. Hello there, You have done a great job. I will certainly digg it and personally suggest to my friends. I am sure they will be benefited from this web site.|

  148. Hello I am so glad I found your blog page, I really found you by accident, while I was looking on Yahoo for something else, Regardless I am here now and would just like to say cheers for a marvelous post and a all round entertaining blog (I also love the theme/design), I don’t have time to read it all at the minute but I have book-marked it and also added in your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a great deal more, Please do keep up the awesome job.

  149. It’s a shame you don’t have a donate button! I’d certainly donate to this superb blog! I guess for now i’ll settle for book-marking and adding your RSS feed to my Google account. I look forward to new updates and will talk about this blog with my Facebook group. Chat soon!|

  154. With havin so much content and articles do you ever run into any
    issues of plagorism or copyright infringement? My website
    has a lot of exclusive content I’ve either authored myself or outsourced but it looks like a lot
    of it is popping it up all over the web without my agreement.
    Do you know any solutions to help reduce
    content from being ripped off? I’d certainly appreciate it.

    Feel free to surf to my page :: FB88

  155. Simply want to say your article is as astonishing. The clearness on your post is just nice and that i could suppose you’re knowledgeable in this subject. Fine with your permission let me to grasp your feed to stay updated with imminent post. Thank you one million and please keep up the rewarding work.|

  156. Have you ever considered publishing an e-book or guest authoring on other blogs? I have a blog centered on the same topics you discuss and would really like to have you share some stories/information. I know my visitors would value your work. If you are even remotely interested, feel free to send me an email.|

  157. It’s a shame you don’t have a donate button! I’d certainly donate to this brilliant blog!
    I suppose for now I’ll settle for book-marking and adding your RSS
    feed to my Google account. I look forward to fresh updates and
    will talk about this blog with my Facebook group. Chat soon!

  160. I am really enjoying the theme/design of your web site. Do you ever run into any browser compatibility issues? A small number of my blog audience have complained about my site not working correctly in Explorer but looks great in Firefox. Do you have any advice to help fix this issue?|

  161. Wonderful work! This is the kind of information that are meant to be shared around the web. Shame on Google for not positioning this submit higher! Come on over and seek advice from my web site . Thank you =)|

  162. Superb site you have here but I was curious about if
    you knew of any discussion boards that cover the same topics talked about in this article?
    I’d really love to be a part of community where I
    can get opinions from other experienced people that share the
    same interest. If you have any suggestions, please let me know.
    Cheers!

  164. Ich bin genieße wirklich das Thema/Design Ihrer Weblog. Sind Sie jemals auf Webbrowser-Kompatibilitäts-Probleme gestoßen? Eine Handvoll von Besucher meines Blogs haben sich darüber beschwert, dass meine Website im Explorer nicht richtig funktioniert, aber gut aussieht in Firefox. Haben Sie Ideen zur Behebung dieses Problems?

  166. Hey there just wanted to give you a quick heads up. The text in your content seem to be running off the screen in Opera. I’m not sure if this is a format issue or something to do with internet browser compatibility but I figured I’d post to let you know. The design look great though! Hope you get the problem fixed soon. Many thanks|

  167. Hi colleagues, its impressive piece of writing concerning cultureand entirely explained, keep it up all the time.|

  168. Pingback: ivermectin tablets

  169. Great post but I was wanting to know if you could write a litte more on this subject? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit further. Appreciate it!|

  172. Hi there, I discovered your blog by means of Google whilst searching for a related subject, your web site came up, it looks good. I’ve bookmarked it in my google bookmarks.

  173. I am regular visitor, how are you everybody? This piece of writing posted at this site is genuinely fastidious.|

  176. hi!,Ich liebe dein Schreiben sehr so viel! Anteil wir in Kontakt bleiben mehr über Ihren Beitrag auf AOL? Ich brauche einen Spezialisten in diesem Raum zu lösen. Vielleicht das bist du! Schauen vorwärts sehen dich.

  179. Hi there to every body, it’s my first go to see of this blog; this weblog contains remarkable and actually good material in favor of readers.|

  180. Hello there, just became aware of your blog through Google, and found that it’s really informative. I’m going to watch out for brussels. I will be grateful if you continue this in future. Numerous people will be benefited from your writing. Cheers!|

  182. Hi there to every body, it’s my first pay a visit of this weblog; this blog includes amazing and really good material in support of readers.|

  183. I just couldn’t go away your web site prior to suggesting that I extremely loved the standard info an individual supply for your visitors? Is gonna be back incessantly to investigate cross-check new posts|

  184. Hey There. I found your blog using msn. This is an extremely well written article. I will make sure to bookmark it and return to read more of your useful information. Thanks for the post. I’ll certainly comeback.|

  187. A person essentially lend a hand to make significantly posts I’d state. That is the very first time I frequented your website page and to this point? I surprised with the research you made to create this particular post amazing. Magnificent task!|

  191. I really like what you guys are up too. This sort of clever work and reporting! Keep up the terrific works guys I’ve included you guys to my blogroll.|

  194. Hey! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and starting a new initiative in a community in the same niche. Your blog provided us useful information to work on. You have done a marvellous job!|

  199. Hello, i think that i saw you visited my site thus i came to “return the favor”.I’m trying to find things to enhance my website!I suppose its ok to use some of your ideas!!|

  201. Thanks for every other informative website. Where else could I get that kind of info written in such an ideal method? I’ve a mission that I am just now running on, and I’ve been at the glance out for such information.|

    http://www.amazon.com/dp/B08MDL3PFQ

  202. Heya i’m for the first time here. I found this board and I in finding It truly useful & it helped me out a lot. I am hoping to give one thing back and help others like you aided me.|

  203. Pingback: ivermectin over the counter

  206. Howdy! I understand this is somewhat off-topic but I had to ask. Does operating a well-established website such as yours take a large amount of work? I am brand new to running a blog but I do write in my journal every day. I’d like to start a blog so I will be able to share my own experience and views online. Please let me know if you have any ideas or tips for brand new aspiring bloggers. Appreciate it!|

  207. Hi, the whole thing is going perfectly here and ofcourse every one is sharing facts, that’s in fact fine, keep up writing.|

  209. Link exchange is nothing else however it is only placing the other person’s website link on your page at appropriate place and other person will also do same in favor of you.|

  212. First off I would like to say fantastic blog! I had a quick question which I’d like to ask if you do not mind. I was interested to know how you center yourself and clear your head before writing. I’ve had trouble clearing my thoughts in getting my thoughts out there. I truly do take pleasure in writing however it just seems like the first 10 to 15 minutes are usually lost just trying to figure out how to begin. Any ideas or tips? Appreciate it!|

  216. May I simply say what a comfort to uncover a person that actually knows what they are discussing on the web. You certainly understand how to bring a problem to light and make it important. More people ought to read this and understand this side of the story. It’s surprising you aren’t more popular since you surely have the gift.|

  221. Hi! This is my 1st comment here so I just wanted to give a quick shout out and say I really enjoy reading your blog posts. Can you recommend any other blogs/websites/forums that cover the same topics? Thank you!|

  222. Hi there, I found your blog by means of Google whilst searching for a related topic, your site came up, it appears great. I have bookmarked it in my google bookmarks.

  225. I’m really enjoying the design and layout of your blog. It’s a very easy on the eyes which makes it much more pleasant for me to come here and visit more often. Did you hire out a designer to create your theme? Excellent work!|

  227. Having read this I thought it was rather informative. I appreciate you finding the time and energy to put this short article together. I once again find myself personally spending way too much time both reading and commenting. But so what, it was still worth it!|

  232. Hello just wanted to give you a quick heads up. The text in your content seem to be running off the screen in Internet explorer. I’m not sure if this is a formatting issue or something to do with web browser compatibility but I figured I’d post to let you know. The design look great though! Hope you get the issue solved soon. Many thanks|

  234. My brother suggested I might like this website. He was once totally right. This post truly made my day. You cann’t consider just how so much time I had spent for this info! Thank you!|

  235. Hello, everything is going well here and ofcourse every one is sharing information, that’s really excellent, keep up writing.|

  238. Just wish to say your article is as astounding. The clarity in your post is simply cool and that i can suppose you’re a professional on this subject. Well together with your permission let me to grasp your RSS feed to stay updated with approaching post. Thanks 1,000,000 and please carry on the rewarding work.

  239. I savor, lead to I discovered just what I used to be having a look for. You have ended my 4 day lengthy hunt! God Bless you man. Have a nice day. Bye|

  242. Hey there, You’ve done a great job. I’ll certainly digg it and personally suggest to my friends. I’m sure they will be benefited from this web site.|

  243. Fine way of telling, and fastidious article to obtain information about my presentation topic, which i am going to convey in university.|

  244. Great web site. Plenty of helpful information here. I am sending it to some friends ans also sharing in delicious. And certainly, thanks for your sweat!|

  245. Hi there! I could have sworn I’ve visited this blog before but after going through a few of the posts I realized it’s new to me. Nonetheless, I’m definitely pleased I stumbled upon it and I’ll be bookmarking it and checking back frequently!|

  247. Its such as you learn my thoughts! You appear to know so much approximately this, like you wrote the e book in it or something. I believe that you simply could do with some percent to force the message house a bit, but instead of that, that is magnificent blog. An excellent read. I’ll definitely be back.|

  248. My partner and I stumbled over here coming from a different web address and thought I might as well check things out. I like what I see so now i am following you. Look forward to looking over your web page for a second time.|

  249. Good post. I learn something new and challenging on websites I stumbleupon on a daily basis. It’s always useful to read content from other authors and practice a little something from their websites. |

  250. Very nice post. I just stumbled upon your blog and wished to say that I’ve truly enjoyed browsing your blog posts. After all I’ll be subscribing to your feed and I hope you write again very soon!|

  252. This is the right site for anybody who wishes to understand this topic. You know so much its almost hard to argue with you (not that I personally will need to…HaHa). You certainly put a fresh spin on a topic that’s been written about for a long time. Excellent stuff, just wonderful!|

  253. Wow that was odd. I just wrote an extremely long comment but after I clicked submit my comment didn’t appear. Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyway, just wanted to say fantastic blog!|

  254. Aw, this was an incredibly nice post. Taking the time and actual effort to make a top notch article… but what can I say… I procrastinate a whole lot and never manage to get anything done.|

  255. Hi to every body, it’s my first visit of this webpage; this weblog includes awesome and really fine data for readers.|

  256. Hello just wanted to give you a quick heads up. The words in your content seem to be running off the screen in Chrome. I’m not sure if this is a format issue or something to do with web browser compatibility but I thought I’d post to let you know. The design and style look great though! Hope you get the problem solved soon. Kudos|

  259. It’s amazing to pay a visit this website and reading the views of all colleagues on the topic of this article, while I am also keen of getting knowledge.|

  261. Link exchange is nothing else except it is only placing the other person’s weblog link on your page at appropriate place and other person will also do same in support of you.|

  267. Hello my loved one! I want to say that this article is amazing, nice written and come with almost all significant infos. I’d like to see more posts like this .|

  268. Pingback: 3possibly

Leave a Reply

Your email address will not be published.