Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây quất cảnh cho ra nhiều quả vào đúng ngày cuối năm, để kịp tiêu thụ vào dịp tết là rất quan trọng với nhiều gia đình.
Nhiều gia đình Việt Nam quan niệm, khi đặt và trang trí cây quất trong nhà sẽ gặp may mắn và nhiều tài lộc cả năm.
Để cây quất cảnh có nhiều quả nhất và ra đúng vào dịp tết nguyên đán, cần phải áp dụng một số kỹ thuật trồng và chăm sóc theo phương pháp khoa học nhất định. Cây quất từ khi chiết cành đến thời điểm đem bán sẽ mất thời gian ít nhất 3 năm.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây quất cho ra nhiều quá và đúng dịp tết nguyên đán. Ảnh minh họa
1. Chuẩn bị cây giống
Quất thường tạo cây con bằng cách chiết từ cây mẹ. Nhiều gia đình, cơ sở trồng quất thường có 2 hoặc nhiều cây quất mẹ có nhiều tuổi để chiết ra được nhiều cây con. Ngoài thị trường, giá trung bình khoảng 15.000 – 20.000 đồng/cây.
Thời gian chiết cây quất thường vào tháng 12 âm lịch để kịp trồng vào mùa xuân, khi đó, cây sẽ phát triển tốt hơn các mùa khác. Sau 2 tháng rễ bắt đầu phát triển có thể cắt tách cây quất đem trồng vào chậu.
Chọn cành chiết làm giống nên chọn cành to bằng ngón tay út, không sâu bệnh, cành và lá phát triển đều. Mục đích là để cây phát triển tốt, rễ phát sau khi chiết nhiều.
Cách chiết quất cần tiến hành khoanh vỏ với chiều dài 2cm, cạo hết lớp tượng tầng xung quanh cành để tránh tái sinh vỏ, để cho khô (khoảng 1 -2 ngày) sau đó dùng xơ dừa hoặc đất ẩm bó lại bằng bao nilon trong, cột chặt 2 đầu không để thoát hơi nước ra ngoài tránh bị khô.
Sau 45-60 ngày cây quất sẽ ra rễ, khi nhìn bên ngoài thấy rễ trắng mọc ra là có thể cắt và đem trồng.
2. Trồng và chăm sóc cây quất con
Chậu trồng quất thường dùng bằng sành, sứ … đất trồng phải làm cho đất tơi xốp, cần bón 1-2kg phân vi sinh hoặc 3-5kg phân chuồng hoai mục để bón lót chậu. Mỗi chậu trồng 1 cây.
Để cây phát triển tốt trong giai đoạn đầu cần chăm sóc và quản lý tốt như: bón phân, tưới nước, làm cỏ, phòng trừ sâu bệnh, …
Hàng năm sửa tán 3-4 lần, mục đích là làm cho tán phát triển đều và theo hình chóp nón. Chú ý khi sửa tán xong thường xuyên xử lý thuốc BVTV để phòng trừ sâu bệnh mà đặc biệt là sâu vẽ bùa hại lá.
Bón phân 3 lần mỗi năm, chủ yếu dùng phân DAP, NPK và phân vi sinh. Bón rải theo gốc, cách gốc 15cm kết hợp vun gốc lấp phân. Lượng phân 120g – 150g NPK 20-20-15 + kg phân vi sinh/gốc/năm.
Vào mùa khô tưới mỗi ngày 1 lần. Tưới ướt đều mặt đất.
Mỗi lần cây ra hoa và trái non phải vặt bỏ hết hoa và quả để các chất dinh dưỡng chủ yếu nuôi thân và cành.
3. Chăm sóc và bón phân cho cây quất thương phẩm
Để xử lý cho cây quất ra quả đúng dịp tết cần có nhiều kinh nghiệm và áp dụng đúng quy trình kỹ thuật.
Tỉa cây quất: Sau mùa xuân nhiệt độ lên cao, quất mọc nhanh, phải tiến hành tỉa thưa, chọn 3-5 cành chính để lại, còn lại cần phải tỉa bớt. Sau đó theo tình hình khỏe hay yếu của cành chính, cắt bớt để lại 4-5 chồi khỏe. Khi cây mọc được 2 tháng cành mới mọc đồng loạt, để khống chế mọc quá nhanh lại tiến hành tỉa lần thứ hai. Về sau cành mới mọc 8-10 lá thì hái ngọn, cho đến kỳ ra hoa kết quả.
Bón phân hợp lý và giảm tưới nước. Quất mọc trên đất pha cát tơi xốp, chua. Khi trồng chậu nên dùng 4 phần lá khô, 5 phần đất cát, 1 phần phân khô trộn đều làm đất nuôi. Sau khi tỉa cành phải bón 1 lần phân hữu cơ (phân người, phân xanh, phân cá….) sau đó cứ 10 ngày bón bổ sung 1 lần.
Khi nhiệt độ thích hợp, nước phân đủ có lợi cho việc ra ngọn. Sauk hi cành non bị hái, phải bón phân P (KH2PO4, Ca3PO4), để xúc tiến hình thành hoa.
Khống chế nước để xúc tiến phân hóa chồi hoa. Người ta thường nói “hoa khô quả ẩm”. Nghĩa là trong thời kỳ phân hóa chồi non phải tưới ít nước, trước mùa nóng 10 ngày phải giảm dần lượng nước tưới, đề phòng chồi mùa hè mọc quá nhanh, trước 5 ngày phải ngừng tưới, trải qua 3-4 ngày phơi nắng để lá non khô héo rủ xuống, đất chậu khô trắng.
Nhưng để lá héo vừa, không nên để cây quá héo, sáng sớm, chiều tối nên tưới một ít. Khi chồi chính chuẩn bị phình lên, xanh đến trắng, nghĩa là sự phân hóa chồi đỉnh đã hoàn thành, lúc này cần khôi phục việc tưới nước và bón ít phân, không lâu chúng sẽ ra hoa.
Giữ hoa và quả: khi trồng quất thường có hiện tượng rụng hoa, rụng quả. Nếu kỳ ra hoa bị mưa hoặc khi ra chồi phân bón không đủ và nắng nóng, có thể làm cho cây rụng hoa quả.
Vì vậy phải chú ý quản lý trước và sau khi ra hoa, ngoài việc bón phân còn phải chú ý chiều tối cần tưới nước giảm nhiệt độ, nếu phát hiện ra chồi là phải hái ngay.
Để cây quất có nhiều quả cần phải chăm sóc và áp dụng kỹ thuật từ trồng cho đến bón phân và tưới nước cho cây. Ảnh minh họa
Khi ra hoa phải để hoa thưa vừa phải, tiết kiệm dinh dưỡng. Sau khi hoa hình thành quả phun 0,3-0,4% nước giải hoặc 0,3% phân tồng hợp, như vậy mới bảo vệ được quả. Khi đường kính quả non 1cm, còn phải tiến hành hái bớt quả, mỗi cành chỉ để 2-3 quả.
Cùng trong nách lá có đến 2-3 quả non, chỉ để 1 quả, làm thế nào quả trên cây phân bố đều. Sau đó kịp thời cắt bỏ cành mùa thu, không để cho kết quả lần thứ hai, làm cho quả to đều cùng độ chín.
Để quả sau tiết lập đông chín vàng đúng Tết xuân, nếu quả chín sớm, có thể dùng biện pháp che bón, tăng nước giải lên 0,4% để làm chậm quá trình chín quả; nếu quả chín muộn, mùa xuân không kịp vàng, thì định kỳ trước 25 ngày dùng thuốc kích thích IAA 1,5×10-3 quét lên quả, hoặc phun Oreomycin 5×10-5, hiệu quả rất rõ rệt.
