BỆNH THAN VÀNG LÚA (KERNEL SMUT): NHẬN DIỆN, TÁC HẠI VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ

Bệnh than vàng lúa, còn được gọi là bệnh thối hạt hay bệnh ung thư đen hạt lúa, là một bệnh hại quan trọng gây ảnh hưởng đáng kể đến năng suất và chất lượng hạt gạo. Bệnh này ngày càng trở nên phổ biến ở nhiều vùng trồng lúa, gây ra những lo ngại lớn cho người nông dân. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, hiểu rõ về tác nhân gây bệnh và áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp là rất cần thiết để giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ mùa màng.

Tác Nhân Gây Bệnh và Điều Kiện Phát Triển

Tác nhân gây bệnh than vàng lúa là nấm Tilletia barclayana (hoặc Neovossia horrida). Nấm này xâm nhập vào hoa lúa trong quá trình thụ phấn và lây nhiễm vào hạt lúa đang phát triển. Bệnh thường phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều, đặc biệt là vào giai đoạn lúa trổ bông. Các yếu tố khác như nhiệt độ mát mẻ (20-25°C) và thời tiết âm u cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh.

Triệu Chứng Nhận Biết

Triệu chứng đặc trưng của bệnh than vàng lúa là sự xuất hiện của các hạt lúa bị biến đổi thành khối bào tử màu đen. Các khối bào tử này thường được bao phủ bởi một lớp màng mỏng màu xám bạc. Khi lớp màng này vỡ ra, các bào tử màu đen sẽ phát tán ra ngoài, lây lan bệnh sang các cây lúa khác. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Hạt bị thay thế: Thay vì phát triển thành hạt gạo bình thường, hạt lúa bị bệnh biến thành khối bào tử đen.

• Lớp màng bao phủ: Các khối bào tử thường được bao phủ bởi một lớp màng mỏng màu xám bạc.

• Mùi tanh khó chịu: Gạo bị nhiễm bệnh than vàng thường có mùi tanh khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị thương phẩm.

• Khó phát hiện: Bệnh có thể khó phát hiện ở giai đoạn đầu, vì các triệu chứng chỉ xuất hiện khi hạt lúa đã phát triển gần như hoàn chỉnh.

• Tỷ lệ nhiễm bệnh: Tỷ lệ hạt bị nhiễm bệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và mức độ nhiễm bệnh, có thể từ vài hạt đến toàn bộ bông lúa.

Tác Động Kinh Tế

Bệnh than vàng lúa gây ra những thiệt hại đáng kể về kinh tế cho người trồng lúa. Bệnh làm giảm năng suất do hạt bị bệnh không thể sử dụng được. Ngoài ra, bệnh còn làm giảm chất lượng gạo, gây mất giá và khó tiêu thụ. Gạo bị nhiễm bệnh có mùi tanh khó chịu, không thể sử dụng làm thực phẩm cho người và gia súc. Trong trường hợp bệnh nặng, có thể gây ra những thiệt hại lớn cho cả vụ mùa.

Biện Pháp Quản Lý Bệnh Than Vàng Lúa

Để quản lý bệnh than vàng lúa hiệu quả, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát tổng hợp:

1. Sử dụng giống kháng bệnh: Lựa chọn và sử dụng các giống lúa có khả năng kháng bệnh than vàng là một giải pháp quan trọng và bền vững.

2. Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây trồng sau thu hoạch để giảm nguồn bệnh tồn tại trong đất.

3. Luân canh cây trồng: Luân canh với các loại cây trồng khác không phải là ký chủ của nấm Tilletia barclayana có thể giúp giảm mật độ nấm bệnh trong đất.

4. Xử lý hạt giống: Xử lý hạt giống bằng thuốc trừ nấm trước khi gieo sạ có thể giúp tiêu diệt nấm bệnh bám trên hạt và giảm nguy cơ bệnh phát triển từ sớm. Các loại thuốc trừ nấm có chứa hoạt chất như Tebuconazole, Prochloraz hoặc Thiram có thể được sử dụng để xử lý hạt giống.

5. Quản lý nước hợp lý: Tránh để ruộng lúa bị ngập úng, đặc biệt là trong giai đoạn lúa trổ bông.

6. Bón phân cân đối: Bón phân đầy đủ và cân đối, đặc biệt là kali, để tăng cường sức đề kháng của cây lúa.

7. Sử dụng thuốc trừ nấm: Trong trường hợp bệnh xuất hiện, có thể sử dụng các loại thuốc trừ nấm có chứa hoạt chất như Propiconazole, Tebuconazole hoặc Azoxystrobin để phun phòng hoặc điều trị. Thời điểm phun thuốc quan trọng nhất là khi lúa bắt đầu trổ bông và khi trổ đều. Cần phun kỹ vào bông lúa để thuốc tiếp xúc trực tiếp với hoa và hạt.

8. Theo dõi và phát hiện sớm: Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.

Các Biện Pháp Phòng Ngừa Bổ Sung

• Kiểm soát cỏ dại: Loại bỏ cỏ dại trên đồng ruộng, vì chúng có thể là nơi trú ẩn của nấm bệnh.

• Sử dụng hạt giống sạch bệnh: Đảm bảo hạt giống sử dụng không bị nhiễm bệnh than vàng.

Kết luận

Bệnh than vàng lúa là một thách thức đối với người trồng lúa, nhưng có thể quản lý hiệu quả bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát tổng hợp. Việc lựa chọn giống kháng bệnh, vệ sinh đồng ruộng, xử lý hạt giống, quản lý nước hợp lý và sử dụng thuốc trừ nấm đúng cách là những yếu tố quan trọng để bảo vệ mùa màng và đảm bảo năng suất ổn định. Nâng cao kiến thức về bệnh và áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp sẽ giúp người nông dân giảm thiểu thiệt hại do bệnh than vàng gây ra.

CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG

——————————————————————————-

VIỆT NAM NÔNG NGHIỆP SẠCH 

Thuốc bvtv _ hạt giống_ dụng cụ nông nghiệp

Hỗ Tư vấn kỹ thuật tại vườn

Liên hệ mua hàng : 0984.535.820

Địa chỉ cửa hàng : Ngã Tư khu công nghiệp Tân Phú , Khu 7 – Thị Trấn Tân Phú – Tỉnh Đồng Nai

Link web: vietnamnongnghiepsach.com.vn

Link youtube 1: https://www.youtube.com/c/TrịBệnhChoCâyTrồng

Link youtube 2: https://www.youtube.com/c/KiếnThứcNôngNghiệp