Việc sử dụng thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học không những làm cho sâu bệnh hại không tăng tính kháng mà điều quan trọng là giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nông sản an toàn.
Hiểu biết và sử dụng thuốc đúng, hiệu quả đối với nông dân sẽ góp phần nâng cao hiệu quả canh tác, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Xin được giới thiệu và hướng dẫn nông dân một số chế phẩm thuốc BVTV vi sinh có trên thị trường hiện nay cũng như lưu ý khi sử dụng.
+ Chế phẩm từ vi khuẩn:
Thuốc trừ sâu vi sinh BT thuộc nhóm trừ sâu sinh học, có nguồn gốc vi khuẩn, phổ diệt sâu rộng và hữu hiệu đối với các lọai sâu như sâu cuốn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu ăn tạp… Sâu khi ăn phải thuốc sẽ ngừng ăn sau vài giờ và chết sau 1 – 3 ngày.
Các loại sản phẩm thương mại có trên thị trường khá nhiều như: Vi-BT 32000WP, 16000WP; BT Xentary 35WDG, Firibiotox, Delfin WG( 32BIU), An Huy IU/mg WP, Crymax 35WP, Aztron 35000DF…
Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng, ĐH Cần Thơ cũng đã nghiên cứu và đưa ra 2 chế phẩm sinh học Biobac và Biosar có khả năng phòng trừ 2 bệnh thường gặp trên lúa là khô vằn và cháy lá có hiệu quả cao.
+ Chế phẩm từ nấm:
Có sản phẩm thuốc trừ sâu sinh học với hoạt chất Abamectin và Emamectin benzoate. Diệt trừ được các lọai sâu như sâu vẽ bùa, nhện, sâu tơ, sâu xanh, bọ trĩ, bọ phấn.
Đây là nhóm thuốc có tác dụng diệt sâu nhanh, phân hủy nhanh và ít độc với con người, môi trường. Một số thuốc thông dụng là Binhtox 1.8EC, Abasuper3.6EC, Sertin 5.0EC, Sisau 4.5EC và Agun 5WDG, Golnitor 50WDG, Emaben 2.0EC, Susuper 1.9EC…
Ngoài ra các thuốc có hoạt chất Validamycin A, được chiết xuất từ nấm men Streptomyces. Đây là nhóm thuốc trừ bệnh có nguồn gốc kháng sinh đặc trị các bệnh khô vằn trên lúa, bệnh nấm hồng trên cao su, bệnh chết rạp cây con trên cà chua, khoai tây, thuốc lá, bông vải…
Một số thuốc trong nhóm này là Vivadamy, Vanicide, Vali, Tung vali 5SC, Vida 3SC, Validan 5DD. Thuốc Stepguard 50SP, Poner 40SP… trừ bệnh thối nhũn.
– Nhóm thuốc có chất kháng sinh Ningnanmycin gồm Cosmos 2SL, Kozuma 5WP, Datacin 8L… phòng trừ bệnh sương mai, xoăn lá, phấn trắng, thán thư, thối rễ, héo xanh trên cà chua, dưa chuột, bí xanh.
– Các chế phẩm từ nhóm nấm còn có nấm đối kháng Trichoderma vừa có tác dụng đề kháng một số nấm bệnh gây hại trên bộ rễ cây trồng như bệnh vàng lá chết cây do một số nấm bệnh gây ra (Furasium solari, Pythium sp, Sclerotium rolfosii).
– 2 chế phẩm nấm trừ côn trùng là sản phẩm của đề tài do Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long thực hiện là nấm xanh và nấm trắng có tác dụng phòng trừ sâu hại cho cây trồng và rầy nâu hại lúa.
Chế phẩm có hiệu lực bền lâu, thuốc có tác dụng lây lan mầm bệnh từ con rầy đã chết sang con rầy non mới nở trong một vụ lúa, nên chỉ phun một lần có thể duy trì hiệu quả trừ rầy cho suốt vụ.
+ Chế phẩm từ virus:
Tiêu biểu là nhóm sản phẩm chiết xuất từ virus NPV. Đây là loại virus có tính rất chuyên biệt, chỉ lây nhiễm và tiêu diệt sâu xanh da láng rất hiệu quả trên một số cây trồng như bông, đậu đỗ, ngô, hành, nho…
+ Chế phẩm từ tuyến trùng:
Tuyến trùng EPN của nhóm tuyến trùng ký sinh và gây bệnh cho côn trùng được coi là tác nhân có nhiều triển vọng bởi có khả năng diệt sâu nhanh, phổ diệt sâu rộng, an toàn cho người, động vật và không gây khả năng “kháng thuốc” ở sâu hại.
Các sản phẩm của nhóm này là Biostar-1 đến Biostar-6, trong đó Biostar-3 và Biostar-5 được sản xuất hàng trăm lít để thử nghiệm rộng rãi trên đồng ruộng.
+ Chế phẩm từ pheromone và hocmon
– Pheromone: Là một nhóm chế phẩm sinh học có tác dụng dẫn dụ giới tính, được sử dụng rộng rãi trong hệ thống BVTV cây trồng. Với đặc điểm chuyên tính cao với từng loại sâu hại nên rất an toàn với sản phẩm, sinh vật có ích và môi trường.
Ở Việt Nam hiện nay, việc ứng dụng pheromone được tập trung đối với một số côn trùng hại rau ăn lá như sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang… và trừ côn trùng hại cây ăn quả như ruồi đục quả, sâu đục vỏ cam quýt… Các thuốc hiện có là Sofri Protein 10DD, Entro-Pro 150DD…
– Hoocmon là những chất được dùng để biến đổi sự phát triển và ngăn cản côn trùng biến thái từ tuổi nhỏ sang tuổi lớn hoặc ép buộc chúng phải trưởng thành từ rất sớm có hiệu quả chậm nhưng hiệu lực kéo dài. Các thuốc nhóm này gồm Trigard 75WP, Rimon 10EC… trừ dòi đục lá, sâu tơ.
* Lưu ý:Các thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học thường không thể phun chung với các loại thuốc hóa học và cần phải bảo quản tốt cũng như ngày SX còn chưa quá lâu (thuốc trong hạn sử dụng) mới phát huy tác dụng cao trong BVTV.
Vì vậy khi mua và sử dụng các loại thuốc này nông dân cần đọc kỹ nhãn mác và sử dụng theo hướng dẫn in trên bao bì.
